Cây Rau Diếp Cá?
Diếp cá là loại rau ăn phổ biến ở miền Bắc nước ta, tuy hơi khó khăn chỉ những người ăn quen mới nghiện nhưng loại cây này lại có những tác dụng tuyệt vời như lợi tiểu, tán nhiệt, chữa phế ung, tiêu ung thũng, vết lỡ loét, chữa đau mắt, mụn nhọt, kinh nguyệt không đều, giúp thông tiểu,… Trong đông y, rau diếp cá là vị thuốc quý đã trải qua nhiều kết quả nghiên cứu. Trong bài viết này, chúng ta sẽ cùng tìm hiểu về đặc điểm và tác dụng của loại cây này thông qua thông tin trích từ cuốn sách Những cây thuốc và vị thuốc Việt Nam của Giáo sư Tiến sĩ Đỗ Tất LợiRau diếp cá là cây gì ?
Còn có các tên gọi khác như ngư tinh thảo, cây lá giấp. Tên khoa học là Houttuynia cordata Thunb, thuộc họ Lá giấp Saururaceae.
 |
| Cây rau diếp cá |
Phân bố thu hái và chế biến rau diếp cá
Cây diếp cá thường mọc hoang ở nơi ẩm ướt, độ ẩm thấp khắp nước ta, ở miền Bắc người ta trồng trong vườn, quanh bệ giếng làm rau ăn. Rau diếp cá làm rau sống ăn kèm các loại rau khác, với nước sốt cá, thịt rất ngon. Tuy nhiên mùi rau tanh, chỉ ai ăn quen mới thích.
Về thành phần hóa học rau diếp cá
Trong cây chứa chừng 0,0049% tinh dầu và một ít chất ancaloit còn gọi là cocdalin. Thành phần chủ yếu của tinh dầu này là metylnonylxeton CH3CO(CH2)8CH3 có mùi khá khó chịu, laurinaldehyt và chất miecxen (myrcen) C10H46, axit caprinic C9H19COOH.
Quả và hoa chứa chất isoquexitrin và không chứa quexitrin. Độ tro trung bình là 11,4%, tro không tan trong HCl là 2,7%.
Về tác dụng dược lý của rau diếp cá
1. Rau diếp cá có công dụng lợi tiểu, tính chất lợi tiểu này là do chất quexitrin và các chất vô cơ khác. Dung dịch chỉ còn 1/100.000 phân tử quexitrin vẫn còn mang lại tác dụng lợi tiểu rất mạnh. Ngoài ra chất isoquexitrin cũng có công dụng lợi tiểu.
2. Một vài ý kiến khác thì cho rằng những dẫn xuất của dioxyflavonon (3-4dioxyflavonol) đều có tính chất của rutin, nghĩa là làm tăng sức chịu đựng của vi ti huyết quản từ đó làm cho huyết quản khó đứt vỡ đỏ hoặc phát phồng. Tuy nhiên chưa thấy bài thuốc nào ứng dụng tác dụng này, nên cần chú ý nghiên cứu thêm.
3. Chất cocdalin có công dụng kích thích da, gây phồng.
Về công dụng và liều dùng rau diếp cá
Theo đông y, tính vị của diếp cá: Cay, hơi có độc, hơi lạnh, vào phế kinh. Có tác dụng tiêu ung thũng, tán nhiệt, chữa phế ung, ngoài dùng chữa ung thũng, vết lỡ loét, trĩ.
Nhân dân dùng cây diếp cá trong những trường hợp tụ máu như đau mắt (giã nhỏ lá mang ép vào 2 miếng giấy bản đắp lên mắt khi ngủ, làm 2 đến 3 lần) hoặc đối với bệnh trĩ (bệnh lòi dom) thì dùng 6-12g sắc nước uống và đồng thời sắc lấy nước xông hơi rồi rửa. Rất nhiều người dùng và hiệu quả.
Ngoài các tác dụng trên, ra diếp cá còn chữa bệnh mụn nhọt, thông tiểu, kinh nguyệt không đều. Liều dùng trung bình mỗi ngày từ 6-12g sắc hoặc bột viên.
Đơn thuốc kinh nghiệm dùng rau diếp cá:
– Diếp cá khô: 20g
– Táo đỏ: 10 quả
– Nước: 600ml
Sắc đến khi còn 200ml, chia 3 thành 3 lần uống trong ngà, dùng để chữa viêm sưng tai giữ, sưng tắc tia sữa.
Tìm hiểu các bài thuốc sưu tầm từ cây rau diếp cá:
1. Chữa táo bón: Diếp cá 10g mang sao khô, hãm nước sôi 10 phút uống thay trà hàng ngày. Uống liên tục trong 10 ngày.
2. Chữa sốt ở trẻ nhỏ: Dùng 30g rau diếp cá tươi rửa sạch, giã nát, cho nửa bát nước nguội vào đun sôi. Để nguội rồi uống luôn 1 lần, có thể dùng bã đắp vào vùng thái dương.
3. Điều trị kinh nguyệt không đều: Dùng 40 diếp cá, 30g ngải cứu mang giã nhỏ rồi lọc bằng nước sôi để nguội. Uống 1 bát nước thuốc chia thành 2 lần trong này, uống liên tục 5 ngày. Có thể phòng kinh nguyệt không đều bằng uống trước kỳ kinh nguyệt 10 ngày.
 |
| Cây rau diếp cá |
5. Chữa mụn nhọt sưng đỏ: Giã nát rau diếp cá sống đắp vào chỗ mịn nhọt.
6. Điều trị viêm tai giữa: Dùng 20g diếp cá khô, 10g táo đỏ và 600ml nước. Sắc tới khi còn 1/3 chia ra uống làm 3 lần trong ngày.
7. Chữa bệnh viêm phế quản: Dùng 20g mỗi loại lá diếp cá và cam thảo. Mang sắc đặc, uống nhiều lần trong ngày.
8. Chữa bệnh sỏi thận: Diếp cá 20g, rau dệu 15g và cam thảo đất 10g. Sắc uống trong ngày. Hoặc có thể dùng 100g diếp cá sao vàng, hãm với 1 lít nước sôi. Độ 20 phút là uống được, uống cả ngày, uống trong 2 tháng.
9. Mụn nhọt sưng đỏ (chưa thành mủ): Diếp cá 12g mang rửa sạch, giã nát rồi đắp vào vùng mụn nhọt và băng lại. Mỗi ngày làm 2 lần và trong 3 ngày.
10. Chữa vú sưng đau do tắc sữa: Diếp cá khô 25g, 10 quả táo đỏ. Sắc với 3 bát nước còn 1/3, chia ra uốn 2 lần trong ngày, duy trì 3-5 ngày.
11. Trị đái dắt, đái buốt: Diếp cá 20g, 40g rau mã đề mang giã nát lọc lấy nước trong. Chia uống 3 lần trong ngày và trong vòng 7-10 ngày.
12. Chứng sốt nóng ở trẻ em: Diếp cá 20g rửa sạch, mang giữ lấy nước bỏ bã. Chia uống 2 lần trong ngày, dùng đến khi hết sốt. Có thể dùng 15g rau diếp cá và 12g lá hương trà loại nhỏ mang rửa sạch, nấu lấy nước uống. Ngày uống 2 lần sau mỗi bữa ăn. Cũng dùng cho tới khi giảm sốt.
13. Bệnh đau mắt đỏ do trực khuẩn mủ xanh: Diếp cá 35g rửa sạch và tráng qua nước sôi để nguội. Mang giã nát khi ráo nước, dùng 2 miếng gạc sạch ép vào, đắp lên vùng mắt sưng đau khi ngủ. Làm từ 3-5 ngày.
14. Người bị áp xe vú gây sưng đau, phát sốt: Dùng 30g diếp cá, 30g lá đinh lăng, 16g hoa hòe (sao), 12g quả ké (sao), 12g kinh giới, 12g ngân hoa, 12g mộc thông, 12g hoàng kỳ, 20g bồ công anh, 10g chỉ xác và 16g cam thảo. Sắc 3 lần uống 3 lần trong ngày, mỗi lần sắc xong uống hết luôn.
Có thể kết hợp bài thuốc đắp ngoài: 50g giấp cá, 40g lá mã đề, 30g lá chanh non. Giã nhỏ chung 3 thứ mang đắp vào chỗ sưng đau rồi băng lại.
15. Chữa bệnh trĩ: Ăn sống rau diếp cá mỗi ngày, kết hợp nấu nước để ngâm, xông, rửa lúc đang ấm. Phần bã mang rịt vào hậu môn.
16. Chữa sốt xuất huyết: Diếp cá, cỏ mực và lá rau ngót mỗ loại 100g mang sắc đặc chia ra uống nhiều lần trong ngày.
17. Bị viêm tuyến sữa: Lá diếp cá và cải trời mỗi loại 30g mang giã nát, chế với nước sôi rồi vắt lấy nước cốt uống lúc nóng. Trộn phần bã với giấm để đắp rịt.
18. Chứng âm hư phát ở lưng: Giã rau diếp vắt lấy nước cốt đắp vào chỗ bị lưng bị đau. Có thể dùng lá chuốt tươi gói lại, nướng chín rồi đắp vào vùng đau. Lưu ý đục 1 lỗ chính giữa chỗ đau để hơi tiết ra tác dụng trực tiếp. Làm nhiều lần trong ngày.
19. Bệnh viêm phổi, viêm ruột: Dùng 50g diếp cá sắc nước uống 2-3 lần trong ngày trước mỗi bữa ăn, dùng liên tục 4-6 ngày.
20. Chữa quai bị: Dùng ít lá rau diếp tươi giữa nhuyễn, đắp lên quai hàm, rồi băng cố định. Làm mỗi ngày 2 lần.
21. Chữa ho: Một nắm diếp cá tươi rửa sạch xay nhỏ, đun sôi với nước vo gạo. Chắt uống nước cốt, làm sau mỗi bữa ăn, đến lần 2-3 là thấy khỏi.
22. Làm đẹp da:
22.1. Dùng vài lá rau diếp rửa sạch, giã nát lấy nước cốt, dùng bông thấm chấm lên da, sau đó dùng tay thoa nhẹ nhàng có thể giúp da mìn mạng đẹp hơn. Có thể bôi nước cốt qua đêm, hôm sau thức dậy rửa sạch là được.
22.2. Dùng với mật ong: Nước cốt rau diếp và mật ong mỗi loại 1 thìa, trộn đều rồi quét lên mặt rất tốt cho da dễ nổi mụn và bị nhờn. Mỗi tuần làm từ 2-3 lần.
22.3. Dùng với muối hạt: Giã nát 10-15 lá giấp với muối hạt làm măt nạ trị mụn. Cách này giúp ngăn ngừa viêm sưng da vì ra diếp cá có tính mát và kháng khuẩn cao.
22.4. Dùng với lô hội: Nước cốt rau giấp và thịt nha đam trộn đều đắp lên mặt. Có công dụng làm mát da, giúp se khít các lỗ chân lông.
Nguồn: caythuocdangian.com
Đơn vị chia sẻ thông tin
- Nhà Thuốc Thân Thiện - Friendly Pharmacy
- Hotline: 0916893886 - 0856905886
- Website: nhathuocthanthien.com.vn
- Địa chỉ: Số 10 ngõ 68/39 đường Cầu Giấy, phường Quan Hoa, quận Cầu Giấy, Hà Nội
Nhận tin mới qua Email
- Cập nhật tin tức hoàn toàn miễn phí qua Email
- Đảm bảo an toàn thông tin của bạn
- Nhận quà hàng tháng - Tri ân độc giả
